Annelies Verstappen / Smeets

                                                                 Us sjoen Mestreech

Maastricht Gemeente in Nederland

Oud Burgemeerster Gerd leers                                    Stadshuis  Maastricht

Maastricht Gemeente in Nederland

Provincie Limburg

De stad heeft een lange geschiedenis, die teruggaat tot in de Keltische tijd, voor het begin van de huidige jaartelling.

  De geschiedenis weerspiegelt zich in het historische stadscentrum met verschillende Romaanse en andere stijlkerken en de vele pleinen.

 Het bekendste plein is het Vrijthof, gelegen nabij de Servaaskerk, die vernoemd is naar de heilige Servatius, de beschermheilige van het vanouds katholieke Maastricht.

Tegenwoordig heeft Maastricht vooral het imago van een bourgondische stad, waar het goed winkelen en recreëren is.

Er komen dan ook veel toeristen.
Dankzij de aanwezigheid van een universiteit en een hogeschool is het ook een studentenstad.

Naam

In de historie is uit de Romeinse tijd geen naam bekend voor Maastricht.
 Een middeleeuwse Latijnse naam voor Maastricht was Traiectum.
Het Latijnse Mosae Trajectum werd daarbij gebruikt en betekent "doorwaadbare plaats in de Maas".
De toevoeging Mosae werd gebruikt omdat voor Utrecht ook de naam Traiectum werd geschreven.[4] In 1051 werd dat Masetrieth en uiteindelijk Maastricht.[5]

Geschiedenis

Zie Geschiedenis van Maastricht voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Maastricht behoort naast Nijmegen tot de steden die zich de oudste stad van Nederland noemen. Al meer dan 500 jaar voor het begin van de huidige jaartelling was er een Keltische nederzetting bij een doorwaadbare plaats in de Maas[6]. Een feit dat onder meer bevestigd werd door de voor Nederland unieke vondst in 2008 van een Keltische muntschat.[7] De schat is afkomstig uit de eerste eeuw voor Christus. Aan het begin van onze jaartelling breidde het Romeinse Rijk zich vanuit het zuiden uit tot de lijn Nijmegen, Utrecht, Katwijk. Maastricht heeft enige eeuwen onder invloed gestaan van de Romeinen totdat het Romeinse Rijk instortte.



In eerste instantie bestond deze nederzetting uit twee delen, aan elke kant van de Maas een; (het huidige centrum op de westoever en het huidige Wyck op de oostoever). Nadat de Romeinen een brug tussen deze delen hadden gebouwd, kon de rivier ongeacht de waterstand overgestoken worden. Deze eerste brug bevond zich tegenover de huidige Eksterstraat en heeft meer dan duizend jaren dienst gedaan. Nadat zij was ingestort (1275), is ze iets later in de dertiende eeuw vervangen door de huidige Sint Servaasbrug die ongeveer 200 meter ten noorden van de oude brug werd gebouwd .



Begin 19e eeuw ontwikkelde Maastricht zich (in het kielzog van Wallonië) tot een van Nederlands vooraanstaande industriesteden. Een belangrijke rol hierin was weggelegd voor de familie Regout die Maastricht als keramiekstad op de kaart zette. Een rol die Maastricht tegenwoordig nog steeds heeft. Aan het eind van de jaren zeventig van de twintigste eeuw daalde de werkgelegenheid sterk. Mede onder invloed van deze ontwikkeling werd de Universiteit Maastricht opgericht. Een andere ontwikkeling die gaande is sinds de jaren tachtig is dat de stad Maastricht zich profileert als congresstad. Al voordat op de uiterwaarden van de Maas het MECC gebouwd werd, was zij eens het toneel van een Eurotop. Op 7 februari 1992 vond er opnieuw een Eurotop plaats in Maastricht. Tijdens deze conferentie werd door de vertegenwoordigers van twaalf Europese landen het Verdrag van Maastricht gesloten. Daarmee werd een begin gemaakt met de Europese Unie, en werd de basis gelegd voor de euro.



Op 1 en 2 december 2003 was het MECC het toneel van een OVSE-top.



 Geografie

Ligging

Aangrenzende gemeenten

Meerssen

Lanaken (B) Valkenburg aan de Geul

Riemst (B)

Wezet (B) Eijsden Margraten



Maastricht ligt in het uiterste zuiden van Nederland. De stad ligt op de samenkomst van het Maasdal en het Jekerdal, tussen het Plateau van Margraten en de Belgische Haspengouw. Door de stad stroomt niet alleen de rivier de Maas, maar ook het riviertje de Jeker. Bij de Onze-Lieve-Vrouwewal mondt de Jeker uit in de Maas. Het deel van de oude stad, dat op de oostoever van de Maas ligt, heet Wyck (uitspraak: Wiek). Voormalig afzonderlijke dorpen als Amby, Heer, Heugem, Limmel, Scharn, Sint Pieter, Oud-Caberg en Wolder zijn inmiddels wijken van Maastricht. De voorheen zelfstandige aangrenzende gemeenten Borgharen en Itteren maken inmiddels ook deel uit van de gemeente Maastricht, maar liggen nog steeds op enige afstand van de stad.



Toen de linkeroever van de Maas op 8 augustus 1843 aan België werd toegewezen, werd besloten om een gebied van 1.200 vadem (2,3 km; 1 kanonschot ver) rond Maastricht bij Nederland te voegen. Hierdoor is de westkant van Maastricht het enige gebied in Zuid- Limburg waar de rivier geen natuurlijke grens met België vormt.



 Wijken

Blijkens de gegevens van de website van de gemeente Maastricht[8] bestaat Maastricht uit de volgende vijf delen:



1.Stadsdeel Maastricht-Centrum (bestaande uit de wijken Binnenstad, Jekerkwartier, Kommelkwartier, Statenkwartier, Boschstraatkwartier, Sint Maartenspoort, Wyck-Céramique);

2.Stadsdeel Zuid-West (Villapark, Jekerdal, Biesland, Campagne, Wolder, Sint Pieter);

3.Stadsdeel Noord-West (Brusselsepoort, Mariaberg, Belfort, Pottenberg, Malpertuis, Caberg, Oud-Caberg, Malberg, Dousberg-Hazendans , Daalhof, Boschpoort, Bosscherveld, Frontenkwartier, Belvédère, Lanakerveld);

4.Stadsdeel Noord-Oost (Beatrixhaven, Borgharen, Itteren, Meerssenhoven, Wyckerpoort, Wittevrouwenveld, Nazareth, Limmel, Amby);

5.Stadsdeel Zuid-Oost (Randwyck, Heugem, Heugemerveld, Scharn, Heer, De Heeg, Vroendaal).

De bovenvermelde wijken Amby, Borgharen, Heer, Itteren, Sint-Pieter en Wolder (als hoofdkern van de gemeente Oud-Vroenhoven) zijn geannexeerde en dus voorheen zelfstandige gemeenten. Limmel (voorheen gemeente Meerssen), Scharn (voorheen gemeente Heer) en Heugem (voorheen gemeente Gronsveld) zijn dorpen die deel uitmaakten van andere gemeenten.


Klimaat

Het centrum van Maastricht ligt op een hoogte van 49,4 meter boven NAP (de buitenwijken liggen aanmerkelijk hoger). Omdat Maastricht voor Nederlandse begrippen diep landinwaarts ligt ondergaat het minder de invloeden van de zee dan de (meer) westwaarts en noordwaarts gelegen delen van dat Nederland. Dit brengt met zich mee dat het klimaat meer op een landklimaat lijkt, dan de meer richting de kust gelegen gebieden. De winters zijn er vaak iets kouder en sneeuwrijker, de zomers zijn er warmer. Maastricht is dan ook een van de plekken waar de hoogste temperaturen van Nederland worden gemeten. Gemiddeld genomen ligt de maximumtemperatuur in juli en augustus overigens niet meer dan een halve graad boven die van De Bilt.



Op 27 juni 1947 werd in deze stad de tot nu toe op één na hoogste maximumtemperatuur geregistreerd, die ooit in Nederland gemeten werd, namelijk 38,4 °C.


Weergemiddelden voor Maastricht

Maand jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Jaar

gemiddeld maximum (°C) 5,0 5,9 9,7 13,0 17,8 20,3 22,5 22,7 18,8 14,2 8,7 6,1 13,7

gemiddelde temperatuur (°C) 2,6 2,9 5,9 8,4 13,0 15,6 17,7 17,6 14,3 10,3 5,9 3,8 9,8

gemiddeld minimum (°C) -0,1 -0,2 2,2 4,0 8,0 10,9 13,0 12,8 10,1 6,6 3,0 1,2 6,0

bron: Langjarige gemiddelden en extremen, tijdvak 1971 - 2000 Maastricht. Hierop zijn ook nog andere weergegevens over deze stad te vinden.


Cultuur



Sint-Servaasbasiliek



Helpoort



Sint Servaasbrug



Standbeeld van Jan Pieter Minckeleers



Minderbroederskerk



Het Dinghuis (lokatie van de VVV)



Stadsmuur en park



Stadsmuur in de winter



Mestreechter Geis

Musea

Maastricht kent enkele bekende musea, waarvan het bekendste het Bonnefantenmuseum is. Dit museum werd gebouwd in 1995 naar een ontwerp van de architect Aldo Rossi. De collectie van het museum bestaat uit een vaste collectie oude kunst van zowel schilderkunst als beeldhouwkunst (beelden en schilderijen uit de periode 1200-1650) en hedendaagse kunst. Een ander belangrijk museum is het Natuurhistorisch Museum Maastricht. Dit museum heeft als topstuk een afgietsel van de in 1774 gevonden Mosasaurusschedel. Het origineel werd door Napoleon meegenomen en ligt nu in het Muséum national d'histoire naturelle in Parijs. Het derde belangrijke museum is het Spaans Gouvernement, een museum aan de zuidzijde van het Vrijthof. Het is een 16e-eeuws voormalig kapittelhuis, waarvan de naam is ontleend aan de Spaanse koning en tevens Rooms-Duitse keizer Karel V, die daar regelmatig tussen 1520 en 1550 verbleef. Kleinere musea in de stad zijn het Nederlands Architectuurinstituut Maastricht, Schuilen in Maastricht (een tentoonstelling over het gebruik van de 'Kazematten' als schuilkelder), het Sint-Pieters Museum op de Lichtenberg en museum De Historische Drukkerij.



 Bezienswaardigheden

Maastricht telt vele honderden bezienswaardigheden en monumentale gebouwen:



Vrijthof met de (deels) Romaanse Sint-Servaasbasiliek, de Sint-Janskerk, het Spaans Gouvernement en het Generaalshuis (huidige Theater aan het Vrijthof)

Onze-Lieve-Vrouweplein met de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek en het Genadebeeld van Onze Lieve Vrouw Sterre der Zee.

Markt met stadhuis van Pieter Post en het standbeeld, met brandende fakkel, van Jan Pieter Minckeleers, de uitvinder van het lichtgas.

De Grote Staat en Kleine Staat, de hoofdwinkelstraten van de binnenstad, met Dinghuis (middeleeuwse rechtbank, nu vestiging VVV)

Sint Servaasbrug

Bassin (binnenhaven)

Jekerkwartier

Château Neercanne

Kasteelruïne Lichtenberg

Bonbonnière, de vroegere stadsschouwburg (en daarvoor Jezuïetenkerk)

De Ravelijn (voormalige woonschool)

Helpoort en stadsmuur met enkele muurtorens (middeleeuws)

De Hoge Fronten, ook wel Linie van Du Moulin genoemd. 17e/18e eeuwse vestingwerken met diverse bastions ter bescherming van de stadswallen. De Hoge Fronten worden gekenmerkt door de aanwezigheid van droge grachten en ondertunneling (ook wel aangeduid als kazematten)

Het Oud Gouvernement, gelegen op de kruising van de Bouillonstraat en de Papenstraat.

Het Gouvernement, een voorbeeld van modernere architectuur

De voormalige Berenkuil met kunstwerk de Halfautomatische Troostmachine

Koepelkerk (H. Hart van Jezus)

Céramique, een nieuwe wijk met architectuur van internationale allure, waar ook het Bonnefantenmuseum, de Wiebengahal en Centre Céramique gelegen zijn

Slavante

Sint Pietersberg met de uitgestrekte onderaardse kalksteengroeves (ten onrechte aangeduid als de grotten), waarvan de Zonneberg en het Noordelijk Gangenstelsel voor toeristen te bezichtigen zijn. Hier ligt ook het Fort Sint Pieter

Het standbeeld van d'Artagnan in het Aldenhofpark

Maastrichtse gevelstenen. Zo'n 250 gevelstenen zijn te bewonderen in de stad Maastricht.

De Waalse Kerk uit 1732, Sint Pieterstraat 6, sinds 1984 eigendom van de Nederlands Gereformeerde Kerk Maastricht.

De Bisschopsmolen, een zeer oude watermolen op de Jeker, gelegen in het centrum van Maastricht.

De Sint Lambertuskerk, vernoemd naar de in Maastricht geboren Lambertus

Rijksmonumenten

Maastricht telt meer dan 1500 rijksmonumenten, waarmee het de tweede plek inneemt qua aantal na Amsterdam.


Maastricht als bedevaartplaats

De verering van de "Sterre der Zee", in de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek , is de meest populaire Maria-devotie in Limburg. Heel de dag door komen mensen in de kapel van de Sterre der Zee een moment bidden, en steken daarbij een kaars (een "bougie") op, als zichtbaar symbool voor hun gebed.



Andere devoties in Maastricht:



Onze Lieve Vrouw Sterre der Zee

De heilige Servatius ofwel Sint-Servaas, bisschop van Maastricht en Tongeren

De heilige Monulphus en Gondulphus, bisschoppen van Maastricht

De heilige Lambertus, bisschop van Maastricht

De heilige Hubertus, bisschop van Maastricht en Luik

De Zwarte Christus van Wyck

 Evenementen

Carnaval & 11 november (start Carnavalsseizoen)

The European Fine Art Fair (TEFAF)

Geusseltrock

Heiligdomsvaart (een keer in de zeven jaar)

Jazz Maastricht, voorheen Jekerjazz

Jumping Indoor Maastricht

KunstTour

Nederlandse Dansdagen

Maastrichts Mooiste

Musica Sacra

Het Parcours

Preuvenemint

Vrijthofconcerten André Rieu

Winterland met kerstmarkt

Amstel Gold Race met start op de Markt in Maastricht

Dancetour, sinds 2004, eerst in het Geusseltpark, de laatste jaren op de Markt

INKOM

Internationaal Reuzenfeest 30 mei 2010

 Carnaval

Een van de bekendste carnavalsvieringen in Nederlands Limburg vindt plaats in Maastricht. Daar werd in 1839 de sociëteit Momus opgericht. Deze sociëteit heeft het spontane volksfeest een iets meer georganiseerd karakter gegeven door naar Rijnlands voorbeeld zittingen en optochten te houden. Momus ging in 1939 ter ziele, maar na de Tweede Wereldoorlog werd deze rol overgenomen door de Carnavalsvereniging 'De Tempeleers'. In de Maastrichtse Carnaval wordt veel aandacht besteed aan de kostuums ('pekskes') en aan het schminken van het gezicht. Een groot deel van het feest speelt zich daar ook in de buitenlucht af; het zogenaamde straatcarnaval ('straotkarneval').



Een verhaal apart is de traditie van de Maastrichtse carnavalsmuziek. Werd er voor de Tweede Wereldoorlog nog gebruikgemaakt van 'Hollandse' garnizoensliederen om het feest cachet te geven, na de oorlog is er op instigatie van de Tempeleers het gebruik geïntroduceerd om voor de gelegenheid eigen liederen te schrijven, de "vastelaovendsleedsjes". Door een concours wordt ieder jaar een liedje van het jaar verkozen. Zo is er in de loop der decennia een repertoire van honderden liedjes ontstaan. Het eerste, in 1946 heette heel toepasselijk "Carneval in Mestreech". Op straat werden deze liedjes, aanvankelijk begeleid met accordeon en trompet. Vanaf de jaren zestig raakten de "Zaate Hermeniekes", ("Zatte Harmonieën") in zwang. Later kwamen daar nog eens tientallen sambabands bij.


 Uitgaansleven

Maastricht staat bekend om zijn zeer rijke caféleven en zijn talrijke restaurants, waarvan vele van zeer hoog niveau (de stad met de meeste Michelinsterren in Nederland). In het centrum zijn de meeste cafés en restaurants te vinden, maar ook in sommige buitenwijken, en dan met name in de voormalige dorpen die in de loop der tijd aan Maastricht vastgegroeid zijn. De hoogste concentratie cafés ligt rond het Vrijthof de Markt, het Onze-Lieve-Vrouweplein en de Platielstraat. Van de grotere steden in Nederland heeft Maastricht de hoogste cafédichtheid.

Politiek

College van burgemeester en wethouders

In de periode vanaf 2010 kent Maastricht een College van Burgemeester en Wethouders dat bestaat uit CDA, PvdA, SPM en D66 (23 van de 39 zetels). Het college telt 6 wethouders, 2 van de PvdA (Albert Nuss en Jacques Costongs), 2 van het CDA (Luc Winants en Jim Janssen), 1 van SPM (André Willems) en 1 van D66 (Mieke Damsma). De burgemeester was tot het aftreden van Gerd Leers altijd van CDA-huize. Met de benoeming van interim-burgemeester Jan Mans, kreeg Maastricht voor het eerst een burgemeester van de PvdA. In de loop van 2010 wordt de benoeming van een nieuwe burgemeester verwacht.


 Gemeenteraad

Ou Burgemester Gerd Leers


Het Maastrichtse stadhuis, gebouwd in de jaren 1659-1664 door Pieter Post


Vanaf 1982 is de Maastrichtse gemeenteraad als volgt samengesteld:

Gemeenteraadszetels

Partij 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010

PvdA 11 18 13 9 10 8 13 7

CDA 17 14 15 11 12 11 7(6) 7

GL 2 1 2 3 3 5 5 4

VVD 5 4 3 4 5 5 4(3) 4

Senioren Partij Maastricht - 1 2 5 4 3 3 5

SP - - - - 2 2 3 2

Stadsbelangen Mestreech - - - - - 3 2 2

D66 1 1 4 6 3 2 2 4

TON - - - - - - - 2

CVP - - - - - - (1) 1

LPM - - - - - - (1) 1

Overige 3 - - 1 - - - -

Totaal 39 39 39 39 39 39 39 39



Noot 1: uitgegaan is van wat de partijen oorspronkelijk bij de verkiezingen aan zetels hebben verworven.

Noot 2: een partij als GroenLinks (GL) bestond vroeger uit vier partijen (PSP, PPR, CPN en EVP) die later zijn samengegaan tot GroenLinks. Vanwege de vergelijkbaarheid is de huidige naam ook voor het verleden gebruikt.

Noot 3: Stadsbelangen Mestreech heette tot april 2003 Stadspartij Leefbaar Mestreech.

Noot 4: Als gevolg van een breuk in de VVD is er sinds september 2006 een nieuwe partij gevormd door voormalig VVD-leden. Na een conflict binnen het CDA heeft raadslid Jan Hoen zich in 2008 afgesplitst van de CDA-fractie en heeft een eigen fractie gevormd. De gevolgen voor de zetelverdeling staan tussen haakjes.

 Stedenbanden

Koblenz (Duitsland)

El Rama
(Nicaragua)

 Economie


Bedrijvigheid

Maastricht is van oudsher een industriestad. Vooral de familie Regout speelde een belangrijke rol bij de stimulering van de 19e eeuwse keramiekindustrie. Bekende bedrijven uit die tijd zijn Sphinx, Mosa en KNP (tegenwoordig Sappi). Vroeger was ook de ENCI een van de grotere bedrijven, maar daar is de laatste jaren het aantal werknemers sterk teruggezakt.


mdat het aantal werknemers in de industrie en mijnbouw in Maastricht en de rest van Limburg vanaf de jaren zeventig sterk terugliep, werd besloten meer in te zetten op kenniseconomie in plaats van industrie. Dit resulteerde in de oprichting van de Universiteit Maastricht en het MECC en de komst van bedrijven als Vodafone Nederland en diverse call centers.



In de hoofdstad van Limburg is de overheid (gemeente, Provincie Limburg en Rijkswaterstaat) een belangrijke werkgever. Verder speelt het toerisme een belangrijke rol in de Maastrichtse economie, waardoor horeca, winkels en het hotelwezen belangrijke takken van de Maastrichtse economie zijn.


College van burgemeester en wethouders

In de periode vanaf 2010 kent Maastricht een College van Burgemeester en Wethouders dat bestaat uit CDA, PvdA, SPM en D66 (23 van de 39 zetels). Het college telt 6 wethouders, 2 van de PvdA (Albert Nuss en Jacques Costongs), 2 van het CDA (Luc Winants en Jim Janssen), 1 van SPM (André Willems) en 1 van D66 (Mieke Damsma). De burgemeester was tot het aftreden van Gerd Leers altijd van CDA-huize. Met de benoeming van interim-burgemeester Jan Mans, kreeg Maastricht voor het eerst een burgemeester van de PvdA. In de loop van 2010 wordt de benoeming van een nieuwe burgemeester verwacht.


Maastricht is van oudsher een industriestad. Vooral de familie Regout speelde een belangrijke rol bij de stimulering van de 19e eeuwse keramiekindustrie. Bekende bedrijven uit die tijd zijn Sphinx, Mosa en KNP (tegenwoordig Sappi). Vroeger was ook de ENCI een van de grotere bedrijven, maar daar is de laatste jaren het aantal werknemers sterk teruggezakt.



Omdat het aantal werknemers in de industrie en mijnbouw in Maastricht en de rest van Limburg vanaf de jaren zeventig sterk terugliep, werd besloten meer in te zetten op kenniseconomie in plaats van industrie. Dit resulteerde in de oprichting van de Universiteit Maastricht en het MECC en de komst van bedrijven als Vodafone Nederland en diverse call centers.



In de hoofdstad van Limburg is de overheid (gemeente, Provincie Limburg en Rijkswaterstaat) een belangrijke werkgever. Verder speelt het toerisme een belangrijke rol in de Maastrichtse economie, waardoor horeca, winkels en het hotelwezen belangrijke takken van de Maastrichtse economie zijn.


Winkelen

De Maastrichtse binnenstad heeft een zeer ruim winkelaanbod. Naast de gebruikelijke winkelketens wordt Maastricht ook gekenmerkt door een aantal kleine exclusieve winkels. Een opvallende winkel is de boekhandel Selexyz Dominicanen, gevestigd in de Dominicanenkerk, een achthonderd jaar oude kerk van de paters Dominicanen. Volgens de Britse krant The Guardian is dit de mooiste boekhandel ter wereld. Het winkelaanbod trekt veel toeristen uit de omringende regio's aan, waaronder bezoekers uit België en Duitsland.

Maastricht heeft ook een aantal markten. De weekmarkt is op de Markt.


de vrijdagmarkt: dit is de grootste van de drie markten. Deze markt is tot in de wijde omgeving van Maastricht bekend en trekt ook veel Belgen.

de woensdagmarkt: deze markt vindt op woensdagochtend plaats, en is net als de vrijdagmarkt een reguliere markt, alleen kleiner van opzet.

de dagmarkt: iedere dag zijn er enkele marktkramen, die in dagelijkse behoeften voorzien.

Eveneens is er iedere donderdagmiddag een biologische-levensmiddelenmarkt in de Stationsstraat en iedere zaterdag een antiek- en curiosamarkt in dezelfde straat, direct voor het station.

Media

Maastricht kent verschillende lokale media, zoals huis-aan-huis-bladen (De Ster, De Maaspost en De Trompetter), een radiozender (Maastricht FM) en een televisiezender (TV Maastricht). De laatste twee kanalen zijn in handen van RTV Maastricht.



Ook bieden de provinciale media veel lokale informatie, zoals de dagbladen De Limburger en het Limburgs Dagblad, en de radio- en televisiezender L1. Evenementen en uitgaansmogelijkheden worden wekelijks gepubliceerd in de uitgaansagenda Week In Week Uit en op de website MaastrichtNet.



Onderwijs

Maastricht wordt als een studentenstad beschouwd. Dit heeft het onder meer te danken aan de Universiteit Maastricht, met ruim 13.000 studenten de grootste onderwijsinstelling in Limburg. De Hogeschool Zuyd (verspreid over drie Zuid-Limburgse steden) heeft enkele opleidingen in Maastricht, waaronder het Conservatorium Maastricht, de Toneelacademie Maastricht, de Academie Beeldende Kunsten (kunstacademie) en de Hoge Hotelschool. Daarnaast is er het postacademisch kunstinstituut Jan van Eyck Academie. MBO-opleidingen worden onder meer verzorgd door Leeuwenborgh Opleidingen.



De middelbare scholen in Maastricht zijn het Porta Mosana College, Sint-Maartenscollege, Terra Nigra College, Bonnefanten College, Bernard Lievegoed School (vrije school), International School Maastricht en de Don Boscoschool (speciaal onderwijs).



Verkeer en vervoer

Spoorwegen verbinden station Maastricht met het noorden (richting Sittard en Eindhoven), oosten (richting Valkenburg aan de Geul en Heerlen) en het zuiden (richting Wezet en Luik). Na bestuurlijk overleg tussen de beide provincies Limburg werd eind 2004 besloten tot het opknappen van de oude goederenspoorlijn tussen Maastricht en Lanaken (B). Deze spoorwegverbinding zal in eerste instantie het goederenverkeer over de weg tussen de beide vestigingen van de Sappi papierfabrieken moeten beperken. In België bestaan vergevorderde plannen het andere deel van het tracé, tussen Lanaken en Hasselt te reactiveren, waardoor er een tramverbinding tussen Maastricht en Hasselt gerealiseerd zou kunnen worden. Hierdoor ontstaat ook een snellere verbinding tussen Maastricht en Antwerpen. De spoorwegverbinding met Luik, waar de TGV stopt, is in die zin verbeterd, dat de stoptrein tussen deze twee Euregio-steden in 2006 op werkdagen vervangen is door een intercity, die doorrijdt naar Brussel en ook daar goede aansluitingen biedt op het netwerk van hogesnelheidstreinen.



De snelweg A2 verbindt Maastricht in noordelijke richting met Eindhoven en de Randstad en in zuidelijke richting met Luik, en de A79 verbindt Maastricht in oostelijke richting met Heerlen en in het verlengde daarvan - via de A76 - met Duitse steden als Aken, Keulen en het Ruhrgebied. Laatstgenoemde snelweg voert enige kilometers ten noorden van Maastricht in westelijke richting naar Antwerpen en Brussel.



Enkele kilometers ten noorden van Maastricht (in de gemeente Beek), bevindt zich verder de luchthaven Maastricht Aachen Airport.

Markt Maastricht

Markt (Maastricht)

De Markt is één van de drie grote centrale pleinen in de binnenstad van Maastricht.

 Het plein ontleent zijn naam aan de warenmarkten die hier al eeuwenlang plaatsvinden.

Geschiedenis

Spaanse troepen op de Markt in 1576
De Markt in 1649 met de Lakenhal en Gevangenenpoort
Markt met stadhuis. Links Mosae Forum
De Markt was aanvankelijk een veel kleiner plein gelegen aan de noordelijke rand van de stad.
 De namen van de aansluitende straten, Kleine Gracht en Grote Gracht, herinneren hier nog aan,
 want zij liggen op de plaats van de gracht die langs de eerste Middeleeuwse stadsmuur liep.
 Door de bouw van de tweede Middeleeuwse omwalling (14e eeuw) kwam het plein veel centraler te liggen. Tegen de binnenzijde van de eerste stadsmuur bouwde men aan het einde van de 13e eeuw de lakenhal. In deze lakenhal, die ook een belfort bezat, werden de lakens verhandeld van de lakenwevers, die zich even ten noorden van de Markt in het Boschstraatkwartier gevestigd hadden. De oude stadsmuur met de noordelijke stadspoort bleef nog tot de 17e eeuw op het plein staan. Deze zgn. Leugenpoort werd in 1316 tot gevangenis ingericht en werd vanaf dat moment ook Gevangenenpoort genoemd. De ruimte buiten de oude stadsmuur werd aangeduid als de Houtmarkt.

17e-19e eeuw

De Markt kreeg haar huidige vorm omstreeks 1659, toen voor de bouw van het nieuwe stadhuis de oude lakenhal, de Gevangenenpoort en de vervallen stadsmuur moesten worden gesloopt. Hierdoor ontstond een groot, min of meer vierkant plein: de Markt. De eerste steen voor het stadhuis, naar een ontwerp van de Hollandse bouwmeester Pieter Post, werd gelegd in 1659. In 1664 was het stadhuis, op de toren na, voltooid.


In 1695 werd aan de zuidzijde van de stadhuistrap een schandpaal geplaatst, waaraan mannen die iets misdaan hadden aan de kaak werden gesteld. Voor vrouwen werd aan de noordzijde een draeyhuysken, een draaibare houten kooi, geplaatst. Op de Markt werden ook executies van ter dood veroordeelden uitgevoerd, voor het laatst in 1860.

De meeste huizen aan de Markt werden in de 17e en 18e eeuw gebouwd. In veel gevallen werden bestaande Middeleeuwse huizen "versteend". Vooral de huizen aan de westzijde vallen op door monumentale hardstenen gevels en hoge daken.

20e eeuw

De Markt veranderde in 1930 drastisch van aanzicht door de bouw van de Wilhelminabrug. Om het verkeer vanaf de nieuwe brug te laten doorstromen, sloopte men de bebouwing tussen de Markt en de Maas. Daardoor verdwenen twee complete straten: de Kwadevliegenstraat en de Drieëmmerstraat. Op de plaats van de gesloopte bouwblokken legde men een brede, nieuwe straat aan: de Stadhuisstraat. Later viel, voor de bouw van een bovengrondse parkeergarage, ook een gedeelte van de bebouwing aan de Gubbelstraat onder de slopershamer. Aan weerszijden van de Stadhuisstraat verrezen eind jaren '50, begin jaren '60 grote kantoorgebouwen: het Stadskantoor van de gemeente Maastricht en een kantoor van Rijkswaterstaat. Dit laatste werd later ook in gebruik genomen als huisvesting voor de uitdijende gemeentelijke organisatie.

21e eeuw

Aan het eind van de twintigste eeuw stond de gemeente voor de keuze om deze kantoren drastisch te renoveren of ter plekke nieuwbouw te plegen. Door groeiende behoefte om de fouten uit voorgaande decennia te herstellen en het "gat" in de oostelijke Marktwand weer te dichten, alsmede door de weerstand die de moderne architectuur van de gemeentekantoren opriep, besloot men tot sloop en nieuwbouw. Van 2002 tot 2007 werd het grootschalige nieuwbouwcomplex Mosae Forum naar plannen van Jo Coenen en Bruno Albert gerealiseerd. In Mosae Forum zijn naast de nieuwe gemeentekantoren ook een groot aantal winkels en een ondergrondse parkeergarage opgenomen. De aanlanding van de Wilhelminabrug werd bij die gelegenheid gewijzigd, zodat het verkeer naar de Maasboulevard werd geleid en de bebouwing van de oostelijke Marktwand weer gesloten kon worden. De Markt werd daarna autoluw ingericht, waarbij alle bovengrondse parkeerplaatsen verdwenen. Door de strategische aanplant van bomen werd het oorspronkelijke inrichtingsplan van Pieter Post alsnog uitgevoerd.

 Voorzieningen

Midden op de Markt staat het 17e eeuwse stadhuis dat nog steeds als gemeentehuis van de gemeente Maastricht dienst doet, alhoewel de meeste gemeentelijke diensten inmiddels in Mosae Forum een onderkomen gevonden hebben. Ook de raadszaal bevindt zich in het nieuwe complex. Het college van burgemeester en wethouders echter zetelt in het oude stadhuis, dat tevens voor representatieve doeleinden wordt gebruikt.

De Vrijdagmarkt Op de Markt vinden nog steeds meerdere warenmarkten plaats, te weten:

de vrijdagmarkt: dit is de belangrijkste warenmarkt in Maastricht. De vrijdagmarkt is tot in de wijde omgeving van Maastricht bekend en trekt veel publiek uit het omringende buitenland (met name Belgen). De vismarkt is een bekend onderdeel van deze markt.

de woensdagmarkt: deze algemene warenmarkt vindt op woensdagochtend plaats en is iets kleiner van opzet dan de vrijdagmarkt.

de dagmarkt: aan de zuidzijde van de Markt staan een aantal min of meer permanente marktkramen, met diverse snacks en levensmiddelen.

Naast de warenmarkten zijn er ook diverse reguliere winkels direct aan de Markt gevestigd, waaronder een aantal grote winkelketens in winkelcentrum Mosae Forum.


Op de Markt bevindt zich een grote concentratie van horecagelegenheden. Daaronder zijn een aantal zaken die tijdens de nachtelijke uren (na de reguliere sluitingstijd van 02.00 uur) geopend zijn. Veel horecagelegenheden hebben terrassen aan het plein.

De Markt is zeer goed bereikbaar met het openbaar vervoer (stadsbussen Veolia), alhoewel na de herinrichting veel bussen niet meer op de Markt zelf halteren, maar vlakbij aan de Van Hasseltkade of in de Boschstraat. Het plan om de toekomstige tram Hasselt - Maastricht via de Markt te laten rijden, gaat waarschijnlijk niet door.

 Beelden, fontein, enz

Aan de noordkant van de Markt, aan het begin van de Boschstraat, staat sinds 1904 het standbeeld van de Maastrichtse uitvinder Jan Pieter Minckeleers. Het bronzen standbeeld van Bart van Hove staat op een hoge, hardstenen sokkel met bronzen plaquettes. In 2006 werd het beeld enige tientallen meters zuidwaarts verplaatst.

Aan de zuidkant van de Markt staat een hardstenen fontein met het standbeeld van het Mooswief van Charles Vos uit 1954. Het beeld brengt hommage aan de groentenvrouwen, die eertijds vanuit de dorpen rondom Maastricht hun waren op de Markt aanboden.

Op de Markt bevinden zich verder een hardstenen waterpomp uit 1824 en een paardendrinkfontein.

 Trivia

De laatste terechtstelling in Nederland vond op 31 oktober 1860 op de Markt plaats. Johannes Nathan uit Sittard, veroordeeld wegens moord op zijn schoonmoeder, werd door scherprechter Dirk Jansen uit Amsterdam opgehangen.

Vóór de invoering van de euro kon er op de Maastrichtse markten zowel met Nederlandse guldens als met Belgische franken worden betaald.

Een bekende naam onder Maastrichtenaren is friture Reitz ("frietsje mèt zoervlèis") aan de zuidkant van de Markt

Het Mooswief is het symbool van het Maastrichtse carnaval.
 Op de eerste dag van het carnaval wordt op het Vrijthof een replicapop van het beeld op de Markt omhooggetakeld.

                                               

Binnestad Maastricht

Binnenstad (Maastricht)

Binnenstad is sinds 2007 de officiële aanduiding voor de meeste centrale wijk van het centrum van de gemeente Maastricht. Tot die tijd droeg de wijk de naam City.

 Ligging

De Binnenstad wordt begrensd door de wijken Boschstraatkwartier en Statenkwartier in het noorden, het Kommelkwartier in het westen, het Jekerkwartier in het zuiden en door de rivier de Maas in het oosten. De Wilhelminabrug en de Sint-Servaasbrug verbinden de Binnenstad met het op de oostelijke Maasoever gelegen Wyck.

 Architectuur en bezienswaardigheden
De binnenstad van Maastricht telt veel bezienswaardigheden. Voorbeelden hiervan zijn het Vrijthof met de Sint-Servaasbasiliek, de Markt met het stadhuis, het Onze-Lieve-Vrouweplein met de Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw, de Grote en Kleine Staat met het Dinghuis en de Maas met de Sint Servaasbrug.

Het Museum Spaans Gouvernement, de stijlkamers van het stadhuis, de schatkamers van de Sint-Servaas en de O.L.V.-Basiliek en het historisch museum De Drukkerij bieden inzicht in de lange historie van de stad.

De gehele binnenstad is beschermd stadsgezicht. Talloze panden zijn rijksmonumenten. Alleen al in de binnenstad bevinden zich 2 romaanse kerken, 2 gotische kerken en 3 barok kerken.

In de binnenstad van Maastricht zijn ook interessante voorbeelden van moderne architectuur te vinden. Tussen Markt en Maas staat het winkel- en kantorencomplex Mosae Forum van Jo Coenen (2002-2007), in de Kleine Staat de vernieuwde Bijenkorf van Kees Rijnboutt, en nabij het Vrijthof het winkelcentrum Entre Deux van Arno Meijs en het Staarcomplex van Charles Vandenhove.

 Voorzieningen

De wijk kent een groot aantal voorzieningen. In het noordelijk deel van de wijk, aan de Markt, ligt het stadhuis met bijbehorende stadskantoren. In het zuidelijk deel, bij het Onze-Lieve-Vrouweplein zijn een aantal internationale instituten gevestigd, o.a. het European Institute of Public Administration en het European Orientation Centre. Vlakbij het Vrijthof is de juridische faculteit van de Universiteit Maastricht gevestigd in het voormalige gouvernementsgebouw. Ook elders in de binnenstad bevinden zich kantoren van overheidsdiensten en bedrijven.

Winnaar 2008: 'Entre Deux'
Entre Deux, Maastricht
Het in verval geraakt winkelgebied Entre Deux werd herontwikkeld tot een toegankelijke winkelstraat van hoge stedelijke en architectonische kwaliteit, die nu wel een perfecte verbinding vormt tussen de twee belangrijkste pleinen van Maastricht: de Markt en het Vrijthof.

De ingenieuze oplossing voor het hoogteverschil ter plaatse leverde niet alleen extra ruimte op voor detailhandel, maar maakt het geheel ook spannend in zijn vormgeving en uitstraling. De zorgvuldige inpassing van de uit de dertiende eeuw stammende Dominicaner Kerk, nu in gebruik als boekenwinkel, is daar mede debet aan. Maastricht heeft er daadwerkelijk een stuk stad bij gekregen.

Entre Deux heeft grote indruk gemaakt op de jury van de FGH Vastgoedprijs vanwege het gevoel voor detail dat eruit spreekt. Maar ook dankzij het feit dat het een bijzonder geslaagde poging is om een verlieslijdend project tot een succesvol en sfeervol winkelgebied te herontwikkelen. Bovenal is de jury onder de indruk van het respect dat de ontwikkelaar heeft getoond voor de historische omgeving waarbinnen hij moest opereren. Het project is naadloos ingepast in de Maastrichtse binnenstad, en voegt daar met zijn bijzondere sfeer en hoge kwaliteit ook echt iets toe. Behalve winnaar van de FGH Vastgoedprijs 2008 maakt dat het project Entre Deux evenzeer een bron van inspiratie voor iedere vastgoedprofessional die binnenstedelijke herontwikkeling tot zijn vakgebied rekent.



Het belangrijkste deel van het kernwinkelcentrum van Maastricht ligt in deze wijk (een ander deel ligt op de andere Maasoever, in Wyck). De Grote Staat, de Kleine Staat, de Maastrichter Brugstraat en de Wolfstraat zijn bekende winkelstraten met voornamelijk landelijke winkelketens. In de kleinere zijstraten bevinden zich meer lokale winkels. Onlangs zijn twee nieuwe overdekte winkelcentra aan het bestaande areaal toegevoegd: Mosae Forum en Entre Deux. In de zuidelijke binnenstad (Stokstraat, Bredestraat) hebben zich voornamelijk luxe winkels gevestigd.

In de binnenstad van Maastricht bevinden zich talloze horecavoorzieningen, vooral in de uitgaanscentra Onze-Lieve-Vrouweplein, Sint-Amorsplein-Platielstraat en Vrijthof. Hier bevindt zich ook het Theater aan het Vrijthof.


Een groot aantal stadsbuslijnen van Veolia stoppen op de Markt, het Vrijthof en de Maasboulevard (bij Mosae Forum). De bussen verbinden de binnenstad met het in Wyck gelegen station Maastricht en de buitenwijken. Een aantal Belgische regionale buslijnen lopen eveneens via de Maastrichtse binnenstad. Er bestaan plannen voor een sneltramverbinding tussen Maastricht en het Belgische Hasselt. Een van de mogelijke tracés van deze nieuwe tramlijn, die in 2012 operationeel zou moeten zijn, loopt via de Markt; andere varianten voorzien een tracé via de Maasboulevard.

 Economisch belang

De binnenstad van Maastricht is, vanwege het grote aantal bezienswaardigheden en het aantrekkelijke winkelcentrum, van groot toeristisch belang. De binnenstad trekt honderdduizenden bezoekers per jaar, die veel geld uitgeven in hotels, cafés, restaurants, winkels, musea en theaters, en aan parkeergeld, zowel in de binnenstad, als in andere delen van de stad. Het grote aantal evenementen (Winterland, carnaval, concerten André Rieu, maar ook de 'gewone' weekmarkten) versterkt de positie van de Binnenstad als economische motor van de stad Maastricht.

De gemeente Maastricht, met kantoren in Mosae Forum, is een belangrijke werkgever. In de binnenstad zijn verder talloze grote en kleinere ondernemingen gevestigd, die aan duizenden mensen werk bieden.

De ontwikkeling van de binnenstad als het economische hart van Maastricht heeft gevolgen gehad voor het leefklimaat in het centrumgebied. Initiatieven als het project Wonen Boven Winkels, waarbij de leegstaande etages van winkelpanden worden verbouwd tot appartementen, en het gemeentelijk beleid inzake het evenementenaanbod in de stad zijn onder meer gericht op het verbeteren van de bewoonbaarheid van de binnenstad.

Winkelstad Maastricht

Winkelstad Maastricht

Maastricht is een winkelstad bij uitstek.
 In de binnenstad, tussen station en Vrijthof, vindt u een groot aantal winkels en warenhuizen.
 De meeste winkels zijn gelegen in historische straten.
 Het centrum van Maastricht heeft onlangs een metamorfose ondergaan.
 De straten zijn nieuw ingericht.
's Avonds is het winkelgebied sfeervol verlicht.
 Een dagje winkelen in Maastricht is uitnodigend door de compactheid van de binnenstad,
 het grote aanbod en de gezellige en gastvrije sfeer.

Shoppen in: Maastricht
Deze stad lijkt rechtstreeks uit een sprookjesboek te komen of werden schrijvers van sprookjes wellicht geïnspireerd door deze stad.
 Dat je er als bezoeker betoverd wordt, staat in ieder geval buiten kijf.
De buitenlandse sfeer, prachtige Romaanse bouwwerken en witte gevels imponeren en inspireren.
 De ligging aan de rivier de Maas draagt daar zonder meer aan bij.
Op sommige stukken kunt u over de stadsmuur uitkijken.
Voor u, komend vanaf het station,
 de Maas oversteekt naar het centrum,
liggen de Rechtstraat en de Hoogbrugstraat,
 twee zeer bijzondere winkelstraatjes die een bezoek meer dan waard zijn.